HPPD

Halucynogenne Zaburzenie Percepcji Utrzymujące się (HPPD) to rzadkie zaburzenie neurologiczne, które pojawia się u niektórych osób po zażyciu substancji psychoaktywnych, takich jak psylocybina, LSD czy MDMA. Charakteryzuje się ono trwałymi zaburzeniami wizualnymi, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie pacjentów.

Objawy HPPD

Pacjenci z HPPD doświadczają różnorodnych zaburzeń wizualnych, które mogą obejmować:

– Visual snow syndrome (VSS) – zespół widzenia śniegu: percepcja drobnych, migoczących punktów przypominających „śnieg” na ekranie telewizora.

– Palinopsja (palinopsia) – powidoki: utrzymujące się widzenie obrazu po zniknięciu bodźca wzrokowego.

– Halucynacje wizualne i zniekształcenia obrazu: widzenie kształtów, kolorów lub świateł, które nie mają rzeczywistego źródła.

– Halo wokół obiektów: postrzeganie okręgów światła wokół jasnych źródeł światła lub obiektów.

– Flashbacks (nawroty wizualne – flashbacki): nagłe nawroty doznań wizualnych doświadczanych podczas intoksykacji substancjami psychoaktywnymi.

– Depersonalizacja (Depersonalization) i derealizacja (Derealization): uczucie odrealnienia siebie i otoczenia.

Objawy te mogą być uciążliwe i prowadzić do znacznego dyskomfortu, a nawet lęku czy depresji.

Typy HPPD

Wyróżnia się dwa typy HPPD:

– HPPD type 1 (typ HPPD 1): epizodyczne, krótkotrwałe nawroty objawów wizualnych (**flashbacks**), które są przemijające.

– HPPD type 2 (typ HPPD 2): przewlekła forma zaburzenia, gdzie zaburzenia wizualne utrzymują się stale i mogą się nasilać.

Przyczyny HPPD

Dokładne mechanizmy związane z HPPD nie są do końca poznane. Badania sugerują, że zaburzenia percepcyjne mogą wynikać z:

– Dysfunkcji korowych interneuronów serotonergicznych, które zaburzają filtrację bodźców wzrokowych.

– Przewlekłego odhamowania mechanizmów hamujących w układzie nerwowym.

– Współistniejących zaburzeń, takich jak zaburzenia lękowe czy depresja.

Diagnostyka HPPD

Pacjenci z HPPD powinni przejść kompleksową diagnostykę, obejmującą:

– Wywiad medyczny i ocenę historii stosowania substancji psychoaktywnych.

– Wykluczenie innych przyczyn zaburzeń wizualnych i percepcyjnych, takich jak:

– Padaczka

– Migrena

– Schizofrenia

– Choroby oczu (np. zaćma, jaskra)

– Weryfikacja zgodnie z kryteriami DSM-5, obejmującymi nawracające zaburzenia wizualne bez innych objawów psychotycznych.

Leczenie HPPD

Leczenie HPPD nie jest jednoznacznie ustalone, jednak stosuje się metody farmakologiczne oraz niefarmakologiczne:

Farmakoterapia

– Lamotrygina – lek przeciwpadaczkowy, który może zmniejszać nasilenie objawów.

– Klonidyna – stosowana w celu redukcji nadmiernej aktywacji układu współczulnego.

– Leki przeciwlękowe (np. benzodiazepiny) – łagodzenie stanów lękowych.

Terapie niefarmakologiczne

– Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) – pomocna w radzeniu sobie z lękiem i stresem.

– Unikanie substancji psychoaktywnych – abstynencja jest kluczowa w minimalizacji objawów.

– Regulacja snu i poziomu stresu – zdrowy tryb życia może łagodzić objawy.

Życie z HPPD

Osoba z HPPD może odczuwać znaczne trudności w codziennym funkcjonowaniu. Wsparcie psychologiczne, edukacja na temat zaburzenia oraz kontakt z grupą HPPD (społecznością wsparcia) mogą pomóc w adaptacji.

Podsumowanie

Halucynogenne zaburzenie percepcji utrzymujące się (HPPD) to rzadkie, ale poważne schorzenie, które może wpływać na jakość życia pacjentów. Objawy HPPD mogą być długotrwałe, ale w niektórych przypadkach ulegają osłabieniu z czasem. Warto prowadzić dalsze badania nad skutecznymi metodami leczenia i poprawą diagnostyki tego zaburzenia.

Bibliografia

1. Martinotti, G., Santacroce, R., Pettorruso, M., & Montemitro, C. (2018). Hallucinogen Persisting Perception Disorder: Etiology, Clinical Features, and Therapeutic Perspectives. Current Neuropharmacology, 16(5), 594–602.

2. Halpern, J. H., Pope, H. G., Sherwood, A. R., Barry, S., Hudson, J. I., & Yurgelun-Todd, D. (2016). Residual neuropsychological effects of hallucinogen use. Drug and Alcohol Dependence, 186, 220-227.

3. Abraham, H. D. (2001). Visual phenomenology of the LSD flashback. Archives of General Psychiatry, 40(8), 884-889.

4. Halpern, J. H., Lerner, A. G., & Passie, T. (2018). A review of Hallucinogen Persisting Perception Disorder (HPPD) and an exploration of its treatment modalities. Drug Testing and Analysis, 10(1), 89-96.

5. Baggott, M. J., Coyle, J. R., Siegrist, J. D., Garrison, K. J., Galloway, G. P., & Mendelson, J. E. (2011). Persistent perception disorder after hallucinogen use: A systematic review. Drug and Alcohol Dependence, 114(1), 1-8.